Tarih boyunca hem gizemli hem sevecen halleriyle insanların ilgisini çeken kedilerin evcilleşme süreci, yeni bilimsel verilerle yeniden mercek altında. Uzun süredir kabul gören bir görüş, kedilerin ilk olarak Kıbrıs’ta evcilleştirildiğini savunuyordu. Ancak son genetik araştırmalar, bu fikri tartışmaya açtı.
Yapılan iki ayrı DNA analizine göre, Kıbrıs’ta bulunan 9.500 yıllık kedi iskeleti, sandığımız gibi bir evcil hayvana değil, Avrupa yaban kedisine ait. Bu durum, kedilerin insanlar tarafından ilk kez nerede ve nasıl evcilleştirildiği konusundaki anlayışımızı kökten değiştirebilir. Bulgular, gözleri Antik Mısır’a çeviriyor.
Antik Mısır’da kediler sadece evcil hayvan değil, aynı zamanda kutsal varlıklardı.
Bilim insanları, kedilerin Mısır’da yalnızca sevimli ev hayvanları değil, aynı zamanda dini ve kültürel anlamlar taşıyan varlıklar haline geldiğini belirtiyor. Bastet adındaki kedi başlı tanrıçaya adanan ritüellerde binlerce kedinin kurban edildiği ve mumyalanarak kutsal kabul edildiği biliniyor. Bu pratiklerin, kedilerin toplumda özel bir yere sahip olmasına zemin hazırladığı düşünülüyor.
Arkeolojik buluntular, bu kültün özellikle tarım alanlarının çevresinde yoğunlaştığını gösteriyor. Bu da, kemirgenlerle mücadele eden yaban kedilerinin zamanla kutsallaştırılarak evcilleştirildiği tezini destekliyor. Bastet’in ilk başta aslan başıyla tasvir edilip daha sonra kedi başlı bir figüre dönüşmesi de bu değişimin sembolü sayılıyor.
Dini ve kültürel etkiler, kedilerin evcilleştirilmesinde belirleyici rol oynadı.
Araştırmacılar, bu dini ve kültürel değişimlerin, kedilerin insanlar tarafından benimsenip evcilleştirilmesine giden yolu açtığını savunuyor. Benzer şekilde, geçmişte geyiklerin Artemis kültüyle, tavukların ise Mithras inancıyla bağdaştırılarak evcilleştirildiği örnekleri de bulunuyor.
Yeni genetik bulgular, kedilerin evcilleşme sürecinin sanıldığından çok daha karmaşık ve çok merkezli olduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu sürecin detaylarını anlamak için daha fazla genetik ve arkeolojik veriye ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyor.
